Szarlotka

Ta sama szarlotka pojawiła się na moim blogu już dwa lata temu. Zdjęcia dołączone do posta niebardzo zachęcały do wypróbowania przepisu, dlatego dzisiaj postanowiłam je nieco odświeżyć. Jest to nasz ulubiony jabłecznik. Ciasto na spodzie i górze jest lekkie i kruchutkie, a środek kwaskowy i soczysty. Ta szarlotka to jedno z ulubionych ciast w moim rodzinnym domu. Zawsze tak nam smakowało, że nie szukaliśmy innego przepisu. Wypróbujcie!

Tradycyjna szarlotka

Składniki na średnią blachę 20/30 cm:

Ciasto: 500g przesianej mąki pszennej typ 450 lub 550, 250g zimnego masła, 150g cukru, 2 żółtka, ewentualnie łyżka gęstej śmietany

Nadzienie: 1,5kg kwaskowych jabłek, 150g cukru, 1/4 łyżeczki cynamonu, ewentualnie łyżka soku z cytryny

Cukier puder do posypania gotowego ciasta, jajko do posmarowania wierzchu

Foremkę posmaruj masłem i posyp bułką tartą.

Ciasto: Żółtka utrzyj z 150g cukru. Do miski wsyp mąkę, dodaj masło i posiekaj nożem na mniejsze kawałki. Dodaj utarte żółtka i szybko wyrób ręką, na gładkie ciasto.

Ciasto podziel na dwie części – 2/3 i 1/3 porcji.

Większą część ciasta wyłóż na dno foremki. Wyrównaj wierzch i nakłuj widelcem. Przykryj folią i wstaw do lodówki na minimum 30 minut. Następnie upiecz w piekarniku nagrzanym do 180 stopni – 10 – 15 minut, na złoty kolor.

Drugą część ciasta umieść pomiędzy dwiema warstwami papieru pergaminowego i rozwałkuj na cienki placek (około 3mm). Również wstaw do lodówki. Tuż przed wyłożeniem na wierzch, potnij na paseczki.

Nadzienie: Jabłka obierz ze skórki, usuń gniazda nasienne i zetrzyj na grubej tarce. Polej sokiem, wymieszaj z cukrem i cynamonem. Od razu wyłóż na podpieczony spód, a na wierzchu ułóż ukośnie paski pozostałego ciasta. Posmaruj roztrzepanym jajkiem.

Piecz około 40 minut w 180 stopniach, na złoty kolor. Po wystygnięciu pokrój ciasto na kawałki i posyp cukrem pudrem. Smacznego!

* Jeśli nadzienie jest zbyt soczyste, odlej nadmiar soku, który możesz później wykorzystać do herbaty.

Ostatnio zakochałam się w werbenie! Świeże listki dodaję do herbaty, do tego odrobina mięty i plasterek cytryny – smakuje bosko!

Na podstawie książki Ireny Głowackiej „Pieczenie ciast i ciasteczek” Wyd. Watra, Warszawa 1972

Wszystko o kruchym cieście

Ciasto kruche należy do tych najłatwiejszych, jednak warto poznać kilka tajników jego przygotowania. Co zrobić, aby wyszło takie jak trzeba – delikatne i kruchutkie? Oto najważniejsze informacje:

PODSTAWOWE SKŁADNIKI

Podstawowymi składnikami kruchego ciasta są: mąka, tłuszcz i żółtka. Co ważne, stosunek wagowy tłuszczu do mąki wynosi 1 : 2 (jedna część tłuszczu na dwie części mąki). Oprócz tego wykorzystujemy: śmietanę/mleko, cukier lub sól, a także orzechy, migdały, kakao, wanilię, skórkę cytrynową lub pomarańczową, olejki zapachowe. Do prawdziwego ciasta kruchego nie dodaje się proszku do pieczenia, czy sody oczyszczonej.

Mąka – najlepiej nadaje się gładka mąka pszenna typ 500 – 580
Tłuszcz – ciasto kruche najlepiej smakuje z dodatkiem dobrego masła. Można też wykorzystać margarynę, lub dodać smalec w proporcji 1/3 smalcu na 2/3 innego tłuszczu. Tłuszcz powinien być zimny! To właśnie tłuszcz utrudnia sklejanie się poszczególnych składników i w ten sposób sprawia, że ciasto jest kruche.
Cukier – dodaje się do ciasta kruchego słodkiego w ilości nie przekraczającej 1/3 mąki. Cukier powinien być drobny, a nawet w postaci pudru. Cukier o grubszych kryształkach karmelizuje się podczas pieczenia pozostawiając ciemne plamki. Przed dodaniem do reszty składników najlepiej utrzeć cukier z żółtkami, lub wymieszać go ze śmietaną, czy mlekiem.
Żółtka – oprócz tych surowych, do ciasta kruchego dodaje się również żółtka gotowane na twardo i przetarte przez sito. Żółtka gotowane wzmacniają kruchość ciasta, a surowe sprawiają, że ciasto jest bardziej ciągliwe i łatwiejsze do formowania. Nawet lepiej, jeśli żółtka są zimne, wyjęte prosto z lodówki. Białek się nie wykorzystuje, ponieważ powodują twardnienie ciasta.
Śmietana/mleko – nie jest to konieczny dodatek, ale pozwala zmniejszyć ilość żółtek, a nawet je zastąpić. Odrobinę płynu (może to być również woda) dodaje się, gdy ciasto jest zbyt twarde.

SPORZĄDZANIE CIASTA KRUCHEGO

Do przesianej mąki dodajemy zimne masło (lub inny tłuszcz) i siekamy nożem. Następnie dodajemy pozostałe składniki, według przepisu. Ciasto wyrabiamy szybko, aby nie miało za długo kontaktu z dłonią i się nie zagrzało. Zbyt długie wyrabianie powoduje utratę kruchości ciasta. Z ciasta formujemy kulę i wstawiamy do lodówki na minimum 30 minut. Następnie należy rozwałkować ciasto na placek grubości około 5 mm. Nie jest to łatwa czynność, ale gdy umieścimy ciasto pomiędzy dwiema warstwami papieru pergaminowego, znacznie ułatwimy sobie pracę. Przez papier ciasto nie będzie się kleić do wałka i niepotrzebna będzie dodatkowa mąka, która może spowodować utratę elastyczności ciasta.

Rozwałkowany placek przenosimy na wałku na blachę. Nie jest konieczne smarowanie blachy dodatkowym tłuszczem. Inna metoda – dla tych mniej cierpliwych – możemy porwać ciasto na mniejsze kawałki i wylepić nim spód blachy. Nakłuwamy widelcem i wstawiamy ponownie do lodówki na 20 – 30 minut. Na ciasto można wyłożyć papier pergaminowy i wysypać na wierzch fasolę. Takie obciążenie zapobiegnie deformacji ciasta. Spód pieczemy „na biało” 10 – 15 minut w 180 – 200 stopniach. Podpieczenie spodu przed wyłożeniem mokrego nadzienia zapobiegnie powstaniu zakalca.

Jeśli pieczemy drobne kruche ciasteczka, należy je umieścić na blasze w odstępach, ponieważ ciasto nieznacznie rośnie podczas pieczenia.

TEMPERATURA I CZAS PIECZENIA

Ciasto kruche piecze się w 180 – 200 stopniach C, przy czym piekarnik powinien być już wcześniej nagrzany do odpowieniej temperatury. Zbyt wysoka temperatura powoduje, że tłuszcz się wytapia, ciasto zlewa się, traci kształt i kruchość.

Ciasto kruche o grubości 0,5 cm piecze się 20 – 30 minut, aż wierzch się ładnie zarumieni. Drobne ciastka piecze się 10 – 15 minut.

Ponadto, wypieki z kruchego ciasta należy wyjmować z foremki raczej gorące. Zimne ciasto jest bardziej delikatne i łamliwe. Z ciasta kruchego przygotowuje się najczęściej: spody ciast (serników, szarlotek), babeczki, drobne ciasteczka. W wytrawnej wersji – spody tart, czy paszteciki.

CIASTO PÓŁKRUCHE

Ciasto półkruche różni się od kruchego proporcją tłuszczu i mąki. W tym wypadku na 1 kg mąki potrzeba 15 – 20 dkg tłuszczu, najlepiej masła. Ponadto ciasto półkruche spulchnia się dodając proszek do pieczenia (1 – 1,5 dkg na 1kg mąki, im mniej dodaje się tłuszczu tym więcej proszku do pieczenia). Najlepsza mąka do tego rodzaju ciasta to typ 550 – 580. Innymi składnikami są: mleko lub śmietana, żółtka (najczęściej utarte z cukrem) oraz szczypta soli. Ciasto półkruche jest łatwiejsze do przygotowania i bardziej oszczędne.

Na podstawie książki Ireny Głowackiej „Pieczenie ciast i ciasteczek” Wyd. Watra, Warszawa 1972

Kruche ciasto z rabarbarem, gruszką i orzechową kruszonką

Czasem bywa tak, że wielkie zmiany zaczynają się całkiem niepozornie. I nawet zdają się nie być niczym wyjątkowym. Taką myślą jedynie przez chwilę pomyślaną, od niechcenia. Ulotną taką.

A jednak.

Mały kamyczek, rzucony przypadkowo, lub w zupełnie innym celu – może się zatrzymać, lub potoczyć własną drogą. A jeśli chce, albo po prostu tak się stanie – może wywołać całkiem sporą lawinę. Nigdy nie wiesz, co się zdarzy.

Może ktoś powie, że nic się nie stało. Więc skąd to całe zamieszanie? Kupiliśmy tylko jeden nowy mebel, a kilka starych gratów otrzymało inne, trochę lepsze miejsce. Pies odnalazł swój od teraz ulubiony kącik. Parę przedmiotów bez żalu wylądowało na śmietniku, a dom odetchnął z ulgą, zyskując odrobinę wolnej przestrzeni.

I w głowie coś się w końcu zamieszało, odkorkowało i poukładało na nowo. Czasem trzeba spojrzeć w siebie i uporządkować te swoje zakurzone plany, marzenia. I może się okazać, że niektóre z nich są już całkiem przeterminowane.

Dzisiaj bardzo smaczne, kruchutkie ciasto, które ( uwaga! ) SAMA WYMYŚLIŁAM. No, powiedzmy sobie szczerze – skleciłam, dobierając składniki na podstawie kilku innych, wcześniej sprawdzonych przepisów. Spód od szarlotki, kruszonka od crumble, nadzienie to już bardziej z głowy. Wyszło wspaniałe, słodko – kwaśne ciasto z pyszną orzechową kruszonką. Bardzo, bardzo polecam :-)

{ scroll down for English version }

Kruche ciasto z rabarbarem, gruszką i orzechową kruszonką

{ na foremkę 21 / 30 cm }

Kruchy spód:

250 g mąki
150 g zimnego masła
75 g cukru
2 żółtka
szczypta soli

Wszystkie składniki rozdrobnij palcami i szybko wyrób jednolite ciasto. Zawiń je w folię i schowaj na minimum 30 minut do lodówki, a najlepiej na całą noc.
Foremkę wysmaruj masłem i posyp bułką tartą.
Wyłóż ciasto na dno foremki. Wyrównaj wierzch i ponakłuwaj widelcem.
Podpiecz około 20 minut w piekarniku rozgrzanym do 180° C.

Nadzienie owocowe:

4 gałązki rabarbaru
2 gruszki
2 opakowania cukru waniliowego

Obierz rabarbar i gruszki. Pokrój na małe kawałki i wyłóż na podpieczony kruchy spód.
Posyp cukrem waniliowym.

Kruszonka:

70 g zmielonych orzechów laskowych
130 g mąki
100 g zimnego masła
75 g cukru pudru + odrobinę do posypania

Składniki wsyp do miski i połącz je opuszkami palców, aż powstanie kruszonka.
Wyłóż kruszonkę na owoce i wstaw do piekarnika ( 180° C ) na 45 minut.
Po wystudzeniu pokrój ciasto na kawałki, posyp cukrem pudrem i smacznego :-)

**********

Rhubarb pie with pears and hazelnut crumble

{ ingredients for the mold 21 / 30 cm }

For the bottom layer/crust:

250 g plain flour
150g cold butter, cubed
75 g caster sugar
2 egg yolks
pinch of salt

Place all the ingredients in a large bowl and mix well, but quickly with your fingers. When the dough becomes smooth, wrap it in a foil and chill in the fridge at least 30 minutes. Butter a mold and sprinkle with breadcrumbs. Put the dough into the bottom, align the top and prick with a fork. Bake in an oven preheated to 180 ° C for about 20 minutes . Set aside to cool.

For the filling:

4 rhubarb stalks
2 pears
2 packages vanilla sugar

Peel the rhubarb and pears. Cut into small pieces and put it onto the crust. Sprinkle with vanilla sugar.

For the crumble:

70 g ground hazelnuts
130 g plain flour
100 g cold butter
75 g icing sugar + more for sprinkling

Pour all the ingredients into a bowl and combine them with your fingers until the mixture resembles breadcrumbs. Transfer on the fruit layer and put in the oven (180 ° C) for 45 minutes. Remove, cool and sprinkle with icing sugar.

Bon appetit!